این روزها خرابی آی سی هارد بین گوشیهای هوشمند بسیار رایج شده. شاید برای شما سوال شده باشد که ای سی هارد چیست؟ این آی سی یکی از اصلی ترین قطعات در تلفنهای همراه محسوب میشود که بزرگترین وظیفه آن، ذخیره سازی اطلاعات در نظر گرفته شده است. در صورت آسیب به این قطعه ارتباط بین حافظههای دائمی و موقت با مشکل مواجه شده و عملا کار و استفاده از تلفن همراه غیرممکن میشود. علائم خرابی آی سی هارد موبایل با توجه به نوع شرکت سازنده و دستگاه متفاوت است.
از جمله رایجترین علامتهای این خرابی ری استارت پیدرپی و هنگ مداوم تلفن همراه است. برای برطرف کردن مشکلات ناشی از خرابی آی سی نیاز داریم که حتماً به افراد متخصص در زمینه تعمیر آی سی مراجعه کنیم. این افراد با توجه به آموزشهایی که در گذشته دیدند و همچنین تجربه و دستگاههای خاصی که دارند، مشکل آی سی را بررسی کرده و میزان خرابی آن را تشخیص میدهند و در ادامه در صورت امکان یا به تعمیر پرداخته یا برای تعویض آن اقدام میکنند. عوامل زیادی برای خرابی آی سی وجود دارد که در این محتوا مهمترین دلایل آن به همراه علائم رایج را با هم بررسی میکنیم.
خرابی آی سی هارد با چه علائمی همراه است؟
علائمی در تلفن همراه نشان دهنده خرابی آی سی هستند که در ادامه به چند مورد از رایجترین نشانهها در این زمینه اشاره میکنیم.
1- خاموش شدن دستگاه به طور خود به خود
بسیار پیش آمده که تلفن همراه به طور خود به خودی و بدون هیچگونه فعالیتی خاموش شود. این علامت یکی از رایجترین و مهمترین احتمالات برای خرابی آی سی هارد است. دقت کنید که در این خاموشی خود به خودی هیچگونه صدمه و آسیب فیزیکی نظیر قرار گرفتن در معرض برف و باران، وارد شدن ضربه و… در یک ماه اخیر نباید رخ داده باشد.
2- عدم دسترسی به اطلاعات موبایل
در صورت مواجه شدن با این مسئله به طور ۱۰۰ درصد اشکال از آی سی هارد است، بدین صورت که تلفن همراه روشن شده اما هیچ گونه دسترسی به اطلاعات یا استفاده از دستگاه وجود ندارد.
3- مشاهده پیغام Encrypt Unsuccessful
از دیگر علائم خرابی میتوان به مشاهده پیغام Encrypt Unsuccessful هنگام بالا آمدن گوشی اشاره داشت.
4- ثابت ماندن دستگاه بر روی آرم شرکت سازنده
از دیگر علائم خرابی آی سی هارد هنگامی است که تلفن همراه روشن میشود، اما بر روی آرم شرکت سازنده ثابت میماند. در این مورد به احتمال زیاد آی سی دچار مشکل شده و تعمیرکار تلفن همراه را فلش میکند. اگر پس از فلش کردن نیز مشکل برطرف نشد ممکن است بخشهای دیگر مانند سی پی یو موبایل یا منبع تغذیه دچار مشکل شده باشند. در برندهای خاص مانند htc، خرابی آی سی به شکل خاصی خود را نشان میدهد. به عنوان مثال در این برند پس از ثابت ماندن تلفن همراه بر روی آرم شرکت، شاهد هفت بار ویبره خواهیم بود.
موارد گفته شده تنها چند نمونه از رایجترین دلایل خرابی این قطعه هستند، بدون شک خرابی آی سی با علائم دیگری نیز خود را نشان میدهد.
مهمترین دلایل خرابی آی سی هارد
آی سیها به دلایل مختلفی از کار میافتند. شایع ترین علل خرابی آی سی را میتوان در مشکلات ناشی از ساخت، آسیب فیزیکی، شرایط سخت دمای عملیاتی و تخلیه الکترواستاتیک (ESD) طبقهبندی کرد.
خرابیهای ناشی از عیوب ساختی
گاهی پیش میآید که اشتباهات در ساخت ای سی منجر به خرابی آن شوند. از جمله این عیوب و ایرادات ساختی میتوان به ناخالصیها و آلایندههای موجود در سیلیکون، نقصهای کریستالی، مشکلات ناشی از طراحی صحیح، اشتباهات در مراحل ساخت و … اشاره داشت که تمامی آنها منجر به کاهش پایداری و خرابی آی سی هارد در کوتاه مدت میشوند.
یکی از رایجترین ایرادات ساختاری که در بخش اتصال قالب به وفور رخ میدهد، ایجاد فاصله بین قالب و زیرلایه است که در نهایت رسانایی حرارتی قالب را کاهش دهد. این مشکل میتواند باعث داغ شدن بیش از حد قالب و ترک خوردن آن در حالت عادی شود که منجر به خرابی زودرس آی سی میشود. عملا این دسته از خرابیها به عیوب نهفته معروف هستند، چرا که فرد تعمیرکار باید آی سی را به طور کامل باز کند و پس از بررسی عمیق به علت خرابی آن برسد. سالانه میلیاردها دلار به دلیل همین عیوب ساختاری و نهفته متحمل خریداران و شرکتهای سازنده میشود.
خرابیهای ناشی از آسیبهای مربوط به بسته بندی
گاهی ممکن است یک آی سی در شرایط کاملا صحیح و ایدهآل ساخته شود اما نحوه بسته بندی یا حمل و نقل آن منجر به آسیب فیزیکی و خرابی شود. به عنوان مثال نفوذ رطوبت به داخل قطعه و یا جذب مواد شیمیایی و پاک کنندهها از طریق شکافو خللهای آی سی هارد سبب اختلال در عملکرد قطعات داخلی شده و میتواند خرابی آی سی را به همراه بیاورد.
قرارگرفتن آی سی در معرض حرارت و گرمای شدید نیز خرابی اتصالات داخلی و در نهایت عدم کارکرد آن را به دنبال دارد.
خرابیهای ناشی از شرایط عملیاتی
دمای بالای کار و محیط میتواند باعث ایجاد استرس بیش از حد حرارتی در آی سیها شود. یک معیار ضروری برای آی سی، دمای اتصال است، در حالت ایده آل، دمای اتصال هر IC نباید از 125 تا 150 درجه سانتیگراد تجاوز کند تا از استرس داخلی بیش از حد جلوگیری شود. در واقع، استفاده از آی سیها در ولتاژ و جریان بالاتر از حد تحملشان میتواند باعث استرس الکتریکی شده که در نهایت خرابی را به همراه میآورد.
بسیار پیش آمده که تبلت یا لب تات یا تلفن همراه به دلیل داغ شدن بیش از حد و عدم کارکرد صحیح دستگاه فن، از کار افتادند که دلیل آن آسیب ناشی از گرمای بیش از حد به آی سی است.
تخلیه الکترواستاتیکی
الکتریسیته ساکن تولید شده در طول ساخت، جابجایی و نگهداری آی سیها میتواند به دلیل اثر تریبوالکتریک، به مدار داخلی آسیب برساند. میدانهای الکتریکی ایجاد شده در IC میتوانند لایههای اکسید و اتصالات درون دستگاه را از بین ببرد و یا با افزایش جریان منجر به گرمای بیش از حد آی سی شوند.
نحوه عیب یابی خرابیهای آی سی
پس از آن که علل خرابی آی سی هارد مخصوصا آی سی هارد موبایل و همچنین علائم آن را با هم بررسی کردیم، به نحوه عیب یابی میرسیم. عیب یابی از آی سی کار آسانی نیست، چرا که این قطعه بسیار ریز است و اتصالات و قطعات به کار رفته در آن از حساسیت بالایی برخوردار هستند، همچنین آی سیهای موجود در تلفنهای همراه معمولا بر روی مادربرد متصل هستند که این جداسازی و تعمیر خود پروسه حساس و دشواری است؛ اما در ادامه نحوه عیب یابی آی سی را با هم بررسی میکنیم:
1- بازرسی بصری انجام دهید
آسیب فیزیکی به آی سیها میتواند باعث اختلال در عملکرد آنها شود. با انجام یک بازرسی بصری از تراشه میتوان از مشکلات احتمالی مانند ترکها، بریدگیها و اکسید شدگی و… که ممکن است در اثر ضربه مکانیکی زیاد یا گرمای بیش از حد ایجاد شده باشند، مطلع شد.
2- بررسی اتصال کوتاه
یکی از بهترین راهها برای اطمینان از وضعیت آی سی، انجام تست اتصال کوتاه است. این تست با استفاده از مولتی متر دیجیتال انجام میشود.
3- تست دمای آی سی
همانطور که در بخشهای قبلی نیز اشاره داشتیم دمای بیش از حد میتواند خرابی آی سی را به همراه آورد. برای بررسی اینکه آیا آی سی بیش از حد گرم میشود یا نه میتوان طبق مراحل زیر عمل کرد:
دستگاه را روشن کنید و در ادامه سطح آی سی را با نوک انگشت لمس کنید تا دمای آن را بررسی کنید. آی سیهایی که بعد از 10 تا 15 ثانیه بسیار داغ میشوند احتمالاً دچار ایراد و خرابی هستند.
4- تست ولتاژ آی سی یا شکل موج سیگنال
در این بخش به بررسی ولتاژهای ورودی/خروجی آی سی میپردازیم. این بررسی بدان معناست که آیا ولتاژهای ورودی/خروجی آی سی از میزان ایده آل منحرف میشوند یا خیر. شاید بتوان گفت که دقیقترین راه برای شناسایی خرابی آی سی همین مورد باشد.
همچنین میتوان از یک مولتی متر برای مقایسه ولتاژهای DC ورودی/خروجی آی سی استفاده کرد که در نهایت اختلاف زیاد در ولتاژهای اندازه گیری شده نشان دهنده ایراد در این قطعه است.
سوالات متداول
1- رایجترین علامت خرابی آی سی چیست؟
خاموش شدن ناگهانی دستگاه و یا هنگ پی در پی از جمله رایجترین دلایل خرابی آی سی به شمار میآید.
2- مهمتریم دلایل خرابی آی سی هارد کداماند؟
مواردی نظیر ایرادات در پروسه ساخت، آسیب فیزیکی، گرمای بیش از حد، قوس و جریان الکتریکی و … از جمله مهمترین دلایل خرابی این قطعه هستند.
3- از کجا مطمئن شویم که مشکل دستگاه از آی سی آن است؟
اطمینان از این امر تنها توسط تعمیرکار حرفهای و افراد متخصص امکانپذیر است. این افراد با استفاده از دستگاه به بررسی ولتاژ و جریان و همچنین دیگر موارد میپردازند تا سلامت یا خرابی آی سی را بررسی کنند.
جمع بندی
آی سیها نیز مانند تمامی قطعات الکتریکی دچار خرابی میشوند. از جمله مهمترین دلایل خرابی آی سی هارد میتوان به وارد شدن ضربه فیزیکی، گرم شدن بیش از حد، نفوذ رطوبت یا مواد شیمیایی، گرمای بیش از حد و … اشاره داشت. خرابی آی سی به شکلهای مختلفی خود را نشان میدهد که در صورت مواجه با هر مورد باید به فرد تعمیرکار مراجعه کرد تا علت خرابی آی سی را بررسی کرده و در صورت امکان برای تعمیر یا تعویض آن اقدام کند. همچنین می توانید برای خرید ای سی هارد مورد نظر خورد به فروشگاه اینترنتی معتبر آی سی استور مراجعه کنید.