تلفن‌های هوشمند امروزی بسیار پیچیده هستند. تقریباً می‌توانید هر کاری که در کامپیوتر انجام می‌شود را با استفاده از این تلفن‌ها انجام دهید. گوشی‌های هوشمند بسیار کوچک‌تر از کامپیوترها و حتی لپ‌تاپ‌ها هستند، اما تقریباً وظایف مشابهی را انجام می‌دهند. در قلب هر کامپیوتر یک CPU وجود دارد؛ یک واحد پردازش مرکزی که تمام وظایف و دستورالعمل‌های کاربر را اجرا می‌کند؛ اما اگر گوشی‌های هوشمند می‌توانند وظایف کامپیوترها را انجام دهند، آیا قطعات داخلی مشابهی نیز دارند؟ از همه مهم‌تر، تفاوت سی پی یو موبایل و کامپیوتر چیست؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا به مقایسه سی پی یو موبایل و کامپیوتر پرداخته و تفاوت‌های این دو را بیان کنیم.
CPU در گوشی چیست و چه وظایفی دارد؟
همانطور که می‌دانید، برخلاف تلفن‌های ساده‌تر در گذشته، گوشی‌های هوشمند امروزی همگی دارای پردازنده یا CPU هستند. CPU گوشی هوشمند (واحد پردازش مرکزی) مغز کل دستگاه است. بدون آن، هیچ گوشی هوشمندی نمی‌تواند کار کند. در موبایل، CPU وظیفه اجرای اکثر عملکردهای گوشی را بر عهده دارد. این توابع شامل اجرای برنامه‌ها و سیستم عامل و همچنین انتقال دستورالعمل‌های ورودی از کاربر به سایر بخش‌های دستگاه است.
به عنوان مثال، هنگامی که در حال تایپ متنی در تلفن خود هستید، بخشی از وظیفه CPU این است که ورودی شما را دریافت کرده و حروفی را که تایپ می‌کنید روی صفحه نمایش در برنامه مورد استفاده شما نمایش دهد. هرچه CPU سریع‌تر باشد، سریع‌تر می‌تواند اطلاعات را پردازش و وظایف را اجرا کند. داشتن بیش از یک CPU باعث می‌شود گوشی عملکرد سریع‌تری داشته باشد. خیلی از مواقع نیز CPU موبایل دچار خرابی می شود و باعث اختلال در روند کار کردن گوشی شما می شود و این اختلال به شدت می تواند برای دیگر قطعات گوشی شما آسیب زا باشد. در نتیجه در صورت مشاهده علائم خرابی سی پی یو موبایل باید اقدام به تعویض آن کرد.
CPU در کامپیوتر چیست و چه وظایفی دارد؟
CPU (واحد پردازش مرکزی یا پردازنده) تراشه اصلی در یک کامپیوتر است که مسئولیت انجام تمام وظایف آن را بر عهده دارد. سی پی یو که اغلب آن را به عنوان «مغز» کامپیوتر می‌شناسند، بر اساس دستورالعمل‌هایی که توسط نرم‌افزار در حال اجرا در کامپیوتر داده می‌شود، به همه اجزای دیگر دستگاه می‌گوید که چه کاری انجام دهند.
در کامپیوتر، CPU در مرکز سیستم قرار دارد که مستقیماً به مادربرد متصل است. این قطعه معمولاً زیر یک فن خنک کننده یا هیت سینک قرار می‌گیرد، زیرا در اثر گرم شدن بیش از حد بدون مکانیزم خنک‌کننده مناسب آسیب می‌بیند. سی پی یو از دو بخش اصلی واحد کنترل (CU) و واحد محاسبات و منطق (ALU) تشکیل می‌شود. وظایف سی پی یو کامپیوتر عبارتند از دریافت دستورالعمل‌ها (شامل دستورالعمل‌های حسابی مانند جمع و تفریق، دستورالعمل‌های منطقی مانند «و، یا، نه»، دستورالعمل‌های داده مانند انتقال و …) از حافظه، رمزگشایی و ترجمه دستورالعمل‌ها به شکل که سی پی یو بتواند آن‌ها را درک کند، اجرای دستورات داده شده و ذخیره‌سازی.
اکنون که با سی پی یو گوشی و کامپیوتر آشنا شدیم، می‌دانیم که این دو عملکردهای نسبتاً مشابهی دارند. پس تفاوت سی پی یو موبایل و کامپیوتر چیست؟ در ادامه به این سوال پاسخ خواهیم داد.
بررسی تفاوت CPU موبایل و کامپیوتر
پردازنده‌ها در دو نوع موبایل و دسکتاپ به بازار عرضه می‌شوند. میکرو CPUهای موبایل از اصطلاحات مشابهی با CPU دسکتاپ استفاده می‌کنند، اما این دو با هم متفاوت هستند. علاوه بر این، برچسب «موبایل» کمی گمراه‌کننده است زیرا طیف گسترده‌ای از دستگاه‌ها را پوشش می‌دهد. گوشی‌های هوشمند، لپ‌تاپ‌ها، دستگاه‌های اینترنت اشیا (IoT) و موارد دیگر.
CPU موبایل با مادربرد یا پردازنده ادغام می‌شود، در حالی که CPU دسکتاپ دارای محفظه خاص خود است. سی پی یو موبایل با ولتاژ پایین‌تری نسبت به سی پی یو کامپیوتر کار می‌کند و دارای پین‌های کمتری است. این بدان دلیل است که اجزای زیادی در اطراف CPU یافت می‌شوند که ممکن است با آن تداخل داشته باشند. به همین دلیل، این نوع دستگاه‌ها برای کارکرد بهینه، نیازی به انرژی زیادی ندارند.
CPU موبایل سرعت کلاک کمتری دارد و به روش‌های مختلفی ساخته می‌شود. از سوی دیگر، سی پی یوهای کامپیوتر از سیستم‌عامل‌های ولتاژ بالاتری استفاده می‌کنند و ممکن است پین‌های بیشتری برای اهداف اتصال یا اورکلاک داشته باشند.
این بدان دلیل است که طراحی خاصشان به آن‌ها اجازه می‌دهد تا با سرعت‌های بالاتر بدون تأثیر تداخل ناشی از اجزای مجاور کار کنند. در برخی موارد، سی پی یو دسکتاپ ممکن است به دلیل این عوامل نیاز به خنک‌کننده آب داشته باشد.
اما تفاوت سی پی یو موبایل و کامپیوتر فراتر از طراحی است؛ چرا که آن‌ها در زمینه مصرف انرژی، پتانسیل اتلاف گرما، قابلیت‌های RAM، اندازه، وزن کلی و غیره تفاوت‌های زیادی با یکدیگر دارند. با استفاده از این اطلاعات، شما می‌توانید در مورد نوع سی پی یو مناسب جهت خرید تصمیم بهتری بگیرید.
نقطه ضعف اصلی استفاده از سی پی یو موبایل به جای سی پی یو کامپیوتر این است که نمی‌تواند تمام کارهایی را که می‌خواهید به طور همزمان انجام دهد و درواقع توان پردازش کمتری دارد.
تفاوت سی پی یو موبایل با کامپیوتر چیست؟
سی پی یو موبایل و کامپیوتر قطعات متفاوتی هستند که هر کدام برای اهداف خاصی طراحی شده‌اند و ویژگی‌های متمایزی دارند. این دو قطعه را می‌توان از لحاظ قدرت، حافظه کش، ولتاژ، مصرف انرژی و گرما مورد مقایسه قرار داد. در ادامه تفاوت سی پی یو موبایل با کامپیوتر را به طور کامل بررسی می‌کنیم:
تفاوت سی پی یو موبایل با کامپیوتر در قدرت
CPUهای موبایل و کامپیوتر از نظر قدرت به طور قابل توجهی متفاوت هستند. پردازنده‌های موبایل برای افزایش عمر باتری، بهره‌وری انرژی را در اولویت قرار می‌دهند و از معماری ARM با نرخ کلاک پایین‌تر و هسته‌های متعدد برای انجام چند تسک به طور همزمان استفاده می‌کنند. آن‌ها همچنین دارای GPU برای کارهای گرافیکی و توان حرارتی کمتر (TDP) برای جلوگیری از گرمای بیش از حد بوده و با RAM و ظرفیت‌های ذخیره‌سازی کمتر کار می‌کنند.
در مقابل، CPUهای کامپیوتر بر عملکرد بالا تمرکز دارند و از معماری x86 یا x86-64 بهره می‌برند. نرخ کلاک و هسته‌های آن‌ها نیز بیشتر است. آن‌ها از GPU یکپارچه یا اختصاصی برای پردازش گرافیکی استفاده می‌کنند و دارای شکل بزرگ‌تر برای دفع راحت‌تر حرارت و دسترسی به RAM و منابع ذخیره‌سازی بزرگ‌تر هستند.
تفاوت سی پی یو موبایل با کامپیوتر در حافظه کش
یک تفاوت سی پی یو موبایل با کامپیوتر را می‌توان از لحاظ حافظه کش آن‌ها بررسی کرد. انواع حافظه کش CPU گوشی و کامپیوتر به دلیل اولویت‌های متمایز آن‌ها، متفاوت است. سیپییوهای گوشی، با بهره‌وری انرژی و طراحی فشرده، دارای حافظه کش L1، L2 و L3 کوچک‌تر هستند تا نرخ تأخیر را به حداقل برسانند و در مصرف انرژی صرفه‌جویی کنند.
در مقابل، پردازنده‌های کامپیوتر بر عملکرد تأکید دارند و در ساخت آن‌ها حرارت و توان بیشتری در نظر گرفته می‌شود. در نتیجه حافظه کش L1، L2 و L3 بزرگ‌تری برای آن‌ها طراحی می‌کنند که به بهبود حفظ داده‌ها، کاهش تأخیر حافظه و بهینه‌سازی پردازش چند هسته‌ای می‌انجامد.
تفاوت سی پی یو موبایل با کامپیوتر در ولتاژ
تفاوت سی پی یو موبایل با کامپیوتر از لحاظ ولتاژ نیز به کاربردها و اهداف مختلف این دو قطعه برمی‌گردد. پردازنده‌های موبایل، کارایی برق را در اولویت قرار می‌دهند و در ولتاژهای پایین‌تر (معمولاً زیر ۱ ولت) کار می‌کنند تا مصرف انرژی و تولید گرما را به حداقل برسانند که برای افزایش عمر باتری در دستگاه‌های پورتابلی مثل گوشی بسیار مهم است. آن‌ها اغلب برای بهینه‌سازی بیشتر مصرف برق بر اساس حجم کاری، از مقیاس‌بندی ولتاژ پویا (DVS) نیز استفاده می‌کنند. DVS به پردازنده اجازه می‌دهد ولتاژ خود را بر اساس حجم کاری تنظیم کند.
از سوی دیگر، CPU کامپیوتر در این مورد نیز عملکرد را در اولویت قرار داده و از ولتاژهای بالاتر (بالاتر از ۱ ولت) بهره می‌برند که از افزایش قدرت و سرعت پردازش پشتیبانی می‌کند. فناوری توربو بوست (Turbo Boost) که معمولاً در پردازنده‌های کامپیوتر یافت می‌شود، به طور موقت ولتاژ و نرخ کلاک را در مواقعی که عملکرد بالاتر مورد نیاز است، افزایش می‌دهد؛ البته این امر به انرژی بالایی نیاز دارد.
تفاوت سی پی یو موبایل با کامپیوتر در مصرف انرژی
اما تفاوت سی پی یو موبایل با کامپیوتر از لحاظ مصرف انرژی چیست؟ پردازنده‌های تلفن همراه به دلیل ظرفیت باتری محدود، استفاده از اجزای کم‌مصرف، معماری کارآمد مانند ARM و حافظه کش کوچک‌تر برای افزایش زمان کارکرد دستگاه، بهره‌وری بهینه انرژی را در اولویت قرار می‌دهند. تمرکز آن‌ها بر روی صرفه‌جویی در مصرف انرژی، عمر باتری طولانی‌تری را برای گوشی‌های ما تضمین می‌کند.
اما پردازنده‌های کامپیوتر اغلب دارای نرخ کلاک بالاتر، هسته‌های بیشتر و اندازه حافظه کش بزرگ‌تر برای انجام تسک‌های سنگین هستند. سیپییوهای کامپیوتر به طور مستقیم به منبع برق وصل می‌شوند، در نتیجه انرژی بیشتری مصرف می‌کنند و به همین دلیل معمولاً از فن و خنک‌کننده برای مدیریت گرمای تولید شده هنگام انجام کارهای سنگین بهره می‌برند.
تفاوت سی پی یو موبایل با کامپیوتر در گرما
پردازنده‌های موبایل و کامپیوتر از نظر تولید گرما به طور قابل‌توجهی متفاوت هستند. CPUهای موبایل به دلیل اندازه فشرده و ظرفیت اتلاف حرارتی محدود، حداقل حرارت خروجی را در اولویت قرار می‌دهند. آن‌ها با کار کردن در سرعت‌ها و ولتاژهای پایین‌تر، بهره‌وری انرژی بیشتر و جلوگیری از تولید گرمای بیش از حد به این امر دست می‌یابند. شکل و اندازه کوچک‌تر آن‌ها و نیاز به حفظ عملکرد کلی دستگاه بدون به خطر انداختن سایر اجزای حساس به حرارت، به افزایش مدیریت گرما توسط آن‌ها کمک می‌کند.
اما از سوی دیگر، پردازنده‌های کامپیوتر به دلیل سایز بزرگ‌تر و برخوردار بودن از فن و خنک‌کننده، گرمای بیشتری تولید می‌کنند. این پردازنده‌ها با نرخ کلاک بالاتری کار کرده و اغلب دارای هسته‌های بیشتری هستند که منجر به افزایش مصرف انرژی و خروجی گرما در طول کارهای سنگین می‌شود. روش‌هایی مانند استفاده از فن یا سیستم‌های خنک‌کننده معمولاً برای دفع موثر گرما و حفظ عملیات با کارایی بالا در این پردازنده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تفاوت سی پی یو کامپیوتر با موبایل از نظر قیمت
سی پی یوهای کامپیوتر معمولاً بسیار گران‌تر از سیپییوهای موبایل هستند، بنابراین ممکن است برای کسانی که فقط نیاز دارند گاهی اوقات از رایانه خود استفاده کنند، ارزش سرمایه‌گذاری پولی را نداشته باشند.
از آنجایی که این CPUها بزرگ‌تر هستند و برای عملکرد مناسب به لوازم جانبی اضافی نیاز دارند، قیمت خرید آن‌ها گران‌تر است. علاوه بر این، هیچ تضمینی وجود ندارد که کامپیوتر شما با هر ترکیبی از مانیتور، کیبورد و ماوس کار کند؛ مگر اینکه از همان شرکت سازنده CPU این موارد را خریداری کنید؛ بنابراین اگر این تجهیزات با یکدیگر هم‌خوانی نداشته باشند، ممکن است مجبور شوید حتی پول بیشتری خرج کنید.
CPUهای موبایل معمولاً بسیار ارزان‌تر هستند و برای درست کار کردن به لوازم جانبی اضافی نیاز ندارند (البته تا زمانی که دستگاه شما با CPU موبایل سازگار باشد). این بدان معنی است که هیچ نگرانی در مورد عدم مطابقت CPU با مانیتور یا صفحه کلید ترکیبی که شما به دنبال آن بودید وجود ندارد.
چرا CPU کامپیوتر فضای بیشتری را اشغال می‌کند؟
سی پی یوهای کامپیوتر فضای بیشتری نسبت به سی پی یو موبایل، لپ‌تاپ یا انواع دیگر دستگاه‌ها اشغال می‌کنند، زیرا معمولاً در بسته‌های کوچک قرار نمی‌گیرند. آن‌ها همچنین به یک مانیتور خارجی، صفحه کلید و ماوس نیاز دارند تا هنگام اتصال به دستگاه دیگری از طریق کابل HDMI به درستی کار کنند. اگر به دنبال خرید یک کامپیوتر قدرتمند و کامل هستید که از هر سه مورد بالا برخوردار باشید، به احتمال زیاد هزینه نهایی بیشتر از یک موبایل پرچمدار خواهد بود!
از آنجایی که کامپیوترها نسبت به لپ تاپ و موبایل سایز بزرگ‌تری دارند، ممکن است برای فضاهای کوچک‌تر مانند اتاق خوابگاه یا استودیو مناسب نباشند، زیرا به فضای خالی زیادی نیاز دارند که در چنین مکان‌هایی در دسترس نیست! این بدان معناست که کامپیوترها ممکن است بهترین گزینه برای کسانی نباشند که فقط باید گه گاهی از رایانه خود استفاده کنند یا بودجه کافی برای خرید یک سیستم کامل متشکل از مانیتور، کیبورد، ماوس و سی پی یو کامپیوتر را در اختیار ندارند.
سی پی یو گوشی بهتر است یا کامپیوتر؟
تشخیص اینکه سی پی یو گوشی بهتر است یا کامپیوتر، به نیازها و اولویت‌های خاص شما و تفاوت سی پی یو موبایل با کامپیوتر بستگی دارد. CPUهای گوشی قابلیت حمل و کارایی انرژی بالایی را ارائه می‌دهند که آن‌ها را برای کارهایی مانند برقراری ارتباط، گشت و گذار در اینترنت و اپلیکیشن‌های ساده مناسب می‌سازد. آن‌ها برای استفاده روزمره عالی هستند؛ اما ممکن است با برنامه‌های سنگین کمی به مشکل بر بخورند. از سوی دیگر، پردازنده‌های کامپیوتر عملکرد بهتری را ارائه می‌کنند که برای کارهای سنگین مانند ویرایش ویدئو، گیمینگ و انجام چند تسک به طور همزمان ایده‌آل است. سیپییوهای کامپیوتر همچنین قدرت محاسباتی بیشتری را ارائه می‌دهند و می‌توانند برنامه‌های پیچیده را مدیریت کنند، اما در مقایسه با CPU گوشی قابل حمل نیستند.
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی تفاوت سی پی یو کامپیوتر با موبایل پرداختیم. سی پی یو موبایل ممکن است شباهت‌هایی با سی پی یو کامپیوتر داشته باشد، اما به دلیل اندازه کوچک‌تر و نیاز به انرژی کمتر، این دو قابلیت عملکرد یکسانی ندارند.
فرآیند انتخاب CPU مناسب مستلزم تحقیقات زیادی است، به خصوص زمانی که گزینه‌های متعددی در دسترس باشد. همچنین حائز اهمیت است که شما سی پی یو خود را از فروشگاهی معتبر خریداری کنید چرا که عواقب خرید سی پی یو تقلبی بسیار برای شما گران تمام می شود. فروشگاه اینترنتی ای سی استور با موجودیت انواع سی پی یو یکی از فروشگاه های معتبری است که شما می توانید برای خرید انواع سی پی یو و ای سی هارد به آن مراجعه کنید. همچنین زمانی که بدانیم چه سطح عملکرد و محدوده قیمتی برای ما مناسب است، می‌توانیم گزینه‌های خود را بر اساس ویژگی‌هایی مانند مصرف انرژی، قابلیت اورکلاک، اندازه فیزیکی و غیره محدود کنیم. با استفاده از نکات ارائه‌شده در این مقاله می‌توانید این کار را انجام دهید و یک سی پی یو متناسب با سیستم خود تهیه فرمایید.
سوالات متداول
۱. آیا می‌توان از سی پی یو گوشی در کامپیوتر یا بالعکس استفاده کرد؟
خیر. پردازنده‌های گوشی و کامپیوتر به دلیل تفاوت در معماری، مصرف انرژی و سازگاری با دستگاه‌های مربوطه قابل جابجایی نیستند.
۲. آیا سی پی یو گوشی نیز مانند سی پی یو کامپیوتر دارای سیستم خنک کننده است؟
پردازنده‌های گوشی اغلب به سیستم‌های خنک‌کننده غیرفعال (مانند هیت سینک) و تکنیک‌های مدیریت حرارتی متکی هستند تا سیستم‌های خنک‌کننده فعال (مانند فن‌ها) که معمولاً در پردازنده‌های کامپیوتر یافت می‌شوند.
۳. آیا CPU گوشی و کامپیوتر از لحاظ امنیتی و حریم خصوصی تفاوت دارند؟
با توجه به ماهیت متحرک این دستگاه‌ها، پردازنده‌های گوشی اغلب دارای ویژگی‌های امنیتی مانند رمزگذاری مبتنی بر سخت‌افزار و محفظه‌های امن برای محافظت از داده‌ها هستند. CPUهای کامپیوتر نیز ممکن است ویژگی‌های امنیتی ارائه دهند، اما معمولاً در نحوه پیاده‌سازی این ویژگی‌ها با CPU گوشی تفاوت دارند.
